De dakconstructies die men binnen dit kader kan onderscheiden zijn de sporenkap en de gordingenkap. 

Bij een sporenkap lopen de houten balken (de sporen) van de nok tot de dakvoet, waarbij de horizontale en verticale krachten uit de kapconstructie worden opgevangen door de steunpunten op de vloer of muurplaat en nok of nokknooppunt. Bij grotere overspanningen kan het noodzakelijk zijn om een knieschot of ander tussensteunpunt toe te passen. Een sporenkap met dakschild is als volgt opgebouwd:  dakafwerking, dakpannen, panlatten evenwijdig aan de nok, tengellatten loodrecht op de nok, onderdak, kepers loodrecht op de nok.

Een veelvoorkomend probleem bij oudere gebouwen is dat de dakconstructie in de loop der tijd verzwakt is door lekkage met houtrot als gevolg of door houtboorders zoals de houtworm of boktor. Het gevolg kan zijn dat de dakconstructie niet meer naar behoren functioneert en dat er bijvoorbeeld  aanzienlijke "spatkrachten" kunnen optreden. Met name door verzwakte verbindingen tussen "korbelen", "kreupele stijlen" en "spantbeen", kunnen de spatkrachten uiteindelijk de muren uit elkaar drukken met scheurvorming, lekkage en uiteindelijk instorten als mogelijke gevolgen. 

Specifiek de boktor en houtworm kunnen aanzienlijke schade aanrichten aan de dakconstructie, maar ook aan andere bouwdelen. Belangrijk is vóór de aankoop van een huis dit te (laten) onderzoeken. Het rapport dat het resultaat is van een dergelijk onderzoek is echter slechts voor beperkte duur geldig, meestal 5 jaar maximaal. Tegenwoordig is he rapport hierover een van de onderdelen bij koop/verkoop van een woning.

In het beginstadium van een "besmetting"met houtworm of boktor zal men behalve een nauwelijks hoorbaar "geknaag" weinig kunnen constateren maar na enige tijd (1-2 jaar) kan er reeds sprake zijn van "uitvliegopeningen" en productie van vele gangen in balken en dakbeschot. De behandeling bestaat uit injecteren met bepaalde insecticiden, een karwei dat door professionele bedrijven dient te worden uitgevoerd. Bij  behandeling van het hout is het van belang de contractvoorwaarden goed te bekijken, met name op de garantieperiode. Een behandeling van ca. 100 m2 dakconstructie (balken en dakbeschot) kost al gauw rond 1000 euro!  Zie ook pagina: vragen

Vervangen dakspanten of plaatsen nieuwe balken 

Op grond van inspectie en beoordeling van bestaande balken, kan eventueel overgegaan worden tot restauratieve handelingen. Deze kunnen bestaan uit:

• complete vervanging van één of meerdere balken. De keuze van gelijkwaardig hout is hierbij belangrijk. Indien mogelijk kan men gebruik maken van "oud hout": dit is in meerdere opzichten zelfs te prefereren boven het toepassen van nieuwe balken. Wel is hiermee meer arbeidstijd gemoeid.

Het omslagpunt voor het vervangen van en aangetaste dakconstructie door een nieuwe dakconstructie is vaak moeilijk te bepalen. Zeker als traditionele dakspanten toegepast worden die in het zicht blijven, kan het eindresultaat bij vervanging fraai zijn.

Wij kunnen u adviseren over opname en inventarisatie (van bouwkundige staat) tot advisering inzake verbouwing en/of het maken bouwtekeningen en berekeningen. Op de pagina Diensten kunt u meer vinden welke service wij specifiek aan u kunnen leveren.